اقتصادگردان- به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل بیمه مرکزی به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، پرویز خوشکلام خسروشاهی با حضور در برنامه صف اول شبکه خبر، برنامهها و اقدامات بیمه مرکزی را تشریح کرد و به پرسش ها در این باره پاسخ داد.
متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سوال: وزیر جدید اقتصاد ۵ محور شامل اصلاح ساختار سرمایه گذاری در صندوقهای بیمهای و بازنشستگی، دیجیتال سازی کامل خدمات و اطلاعات بیمهای، توسعه نظام جامع نظارت مالی و عملکردی و افزایش ضریب نفوذ بیمه و ارتقای فرهنگ بیمهای و بهبود حکمرانی بیمه مرکزی را از جمله برنامههای خودشان اعلام کردند که تقریبا سه حوزه آن به حوزه مسئولیت شما میخورد، این را بگذاریم در کنار تکالیف برنامه هفتم که البته وقتی مرور میکنیم بسیاری از تکالیف برنامه هفتم در حوزه صنعت بیمه همین الان هم دارد اجرایی میشود. با توجه به این سند بالادستی و محورهایی که وزیر محترم اقتصاد در دستور کارشان دارند بفرمایید که مهمترین محورهای بیمه مرکزی در حال حاضر در سال ۱۴۰۴ در دولت چهاردهم چه مواردی است؟
خسروشاهی: بیمه مرکزی در سه محور فعالیت میکند، بر اساس شرح وظایف قانونی که دارد، یکی نظارت بر فعالیت بیمه گری است که در واقع آن چیزی که مهم است در این حوزه حفاظت از منافع بیمه شدگان است محور نظارت این است موضوع دومی که در شرح وظایف آن است تامین و توسعه امر بیمه در کشور است و موضوع سوم اتکایی اجباری است که به نوعی لنگر اطمینانی است برای شرکتهای بیمه که شرکتهای بیمه را بیمه میکند شرکتهای بیمه مردم را بیمه میکنند خودرویشان را، درمان شان را و آتش سوزی شان را و شرکتهای اتکایی هم خود شرکتهای بیمهای را بیمه میکنند که به نوعی بیمه گری مضاعف است.
سوال: از نظر توانگری و سرمایه؟ بیشتر توضیح بدهید.
خسروشاهی: شرکتهای بیمه فرض کنیم که صد هزار نفر به ایشان بیمه شخص ثالث فروخته، اتکایی میآید بخشی از آن ریسک را مجددا پوشش میدهد که فرض کنید یک میلیون تومان، یک میلیارد تومان، ده میلیارد تومان خسارت میدهد مثلا ده درصدش را شرکت بیمه اتکایی میدهد ۹۰ درصد را خود شرکت بیمه اصلی میدهد ۱۰ درصد را اتکایی میدهد به نوعی اتکایی یعنی شرکت بیمه مستقیم اتکا میکند به شرکت دیگری که همه خسارت بر دوش او نیفتد و در واقع توزیع شود.
سوال: و آن وقت شرکتهای اتکایی و اجباری اینها دولتی محسوب میشوند یا اینها هم خصوصی میتوانند محسوب بشوند و این که منابع شان از کجا تامین میشود؟
خسروشاهی: اتکایی ما در ایران از سال ۱۳۱۴ که بیمه ایران تاسیس شد، همان زمان بخشی از حق بیمههایی که شرکتهای بیمه میفروشند اتکایی باید میشدند پیش بیمه ایران، یعنی بیمههای غیرزندگی ۲۵ درصد، بیمههای زندگی ۵۰ درصد یعنی بیمههای غیرزندگی ۲۵ درصد حق بیمه را میدادند به بیمه ایران، خسارت هم که پیش میآمد ۲۵ درصد خسارت را بیمه ایران میداد به عنوان اتکایی، از سال ۱۳۵۰ دیگر این منتقل شد به بیمه مرکزی با تاسیس بیمه مرکزی از آن زمان هم اسمش را میگویند بیمه اتکایی اجباری، یعنی هر شرکت بیمهای که بیمه نامه میفروشد بیمه غیر زندگی باشد ۲۵ درصد حق بیمه را باید بدهد به بیمه مرکزی، ۵۰ درصد هم در بیمههای عمر باید بدهد بیمه مرکزی، هر چند طی برنامههای پنجم و ششم بخاطر این که در دنیا هم دیگر بیمه اتکایی اجباری خیلی کاهش پیدا کرده در ایران هم این نسبتها کاهش پیدا کرد و آن ۲۵ درصد الان شده ۵ درصد، ۵۰ درصد شده الان ۱۰ درصد، یعنی به شدت کاهش پیدا کرده ولی همچنان در ۵ و ۱۰ وجود دارد.
سوال: آن شرکت در قبال این پرداخت بیمه مرکزی چه امتیازهایی دریافت میکند؟
خسروشاهی: همان ۵ درصد خسارت را، ۱۰ درصد خسارت را در بیمههای زندگی، منتها طی زمان شرکتهای بیمه اتکایی دیگر هم در داخل تاسیس شدند یعنی فقط دیگر بیمه مرکزی نیست، ما الان فکر میکنم ۵ تا شرکت بیمه اتکایی داریم در سطح کشور فعالیت میکنند، اما نکته کلیدی که وجود دارد، چون بحث اتکایی را مطرح کردید و به نوعی چالش صنعت بیمه ما است، این است که اتکایی یک صنعت بین المللی است یعنی باید توزیع بشود در دنیا که هر کسی بخشی از این ریسک را داشته باشد که وقتی اتفاق افتاد زلزله مثلا خدایی نکرده اتفاق افتاد طوفان اتفاق افتاد یعنی حوادث فاجعه آمیز پیش آمد همه بتوانند با هم انجام بدهند این را، چون اگر در یک جا جمع شود آن شرکت طبیعتا ورشکست میشود، ما چالشی که داشتیم در طی ۱۵ سال اخیر، بحث مشکل بحث تحریمها بوده که به ما اتکایی در دنیا نمیفروشند هر چند که صنعت بیمه خودمان با یک ابتکاراتی که به خرج داد تا حد زیادی با کمک دولت و منابعی که در اختیار صنعت بیمه قرار داد تا حد زیادی توانست این را پوشش بدهد ولی این چالش همیشه در صنعت بیمه ما وجود داشته است.
سوال: شما فرمودید در دنیا بیمه اتکایی اجباری دارد کاهش پیدا میکند، اما ما ظرفیتهای جدیدی، چون مانع، تحریمها بود.
خسروشاهی: به همین علت توانستیم ۵۰ را بکنیم ۱۰، ۲۵ را بکنیم ۵.
سوال: میخواهم بدانم ظرفیتهای جدید چطور؟ ما بخاطر تحریم مشکل داشتیم، الان ظرفیتهایی مثل اوراسیا و بریکس و اینها میتواند کمک کند در این حوزه؟
خسروشاهی: طی زمان که از زمان ۹۰ شروع کردیم آمدیم به این طرف، طبیعتا صنعت بیمه یک راهکارهایی را برای این موضوع پیدا کرده هم از ظرفیتهای داخلی استفاده کرده، هم از کشورهایی که امکان این که با ایشان بتوانیم ریسک توزیع کنیم آن کار انجام میگیرد حتی ما یک تعاملی داریم با یکی از کشورها که بحث رتبه بندی که وجود دارد مثلا ایران از ۱۹۸۰ شرکتهای رتبه بندی بین المللی به ما رتبه نمیدهند، در نتیجه شرکتهای بیمه ما نمیتوانند کار بکنند خارج، بدون رتبه، ولی الان داریم یک مذاکرهای وجود دارد که ان شاالله چند ماه آینده به نتیجه میرسد آن رتبه بندی که ما در داخل خودمان میکنیم، آن هم آنها ملاک قرار بدهند بر اساس آن اصلا با ما کار کنند.
سوال: و این فرصت را برای توسعه صنعت بیمه فراهم کنند؟
خسروشاهی: این یک کار خیلی مشخصی است که ما انجام دادیم در کنار توزیع ریسکی که هم ما میگیریم هم واگذار میکنیم.
سوال: خبر بسیار خوبی است امیدواریم که عملیاتی شود. مشخصا در سه محور را فرمودید بعنوان سه وظیفه، نکتهای میخواهید در خصوص این سه تا محور بفرمایید؟
خسروشاهی: عرض کردم آن سومین محوری که عرض کردم کار ما اتکایی است که ما انجام میدهیم، ولی در دنیای امروز نهادهای ناظر بیمه تلاش شان را متمرکز کردند به روی نظارت، چون تحلیل این است که اگر نظارت را ما درست انجام بدهیم ما به تامین و توسعه هم میرسیم بحث اتکایی ما هم میتواند پیش برود همانطور که در دنیا اتکایی اجباری کاهش پیدا کرده بخصوص که اتکایی اجباری را از نهاد ناظر جدا کردند بردند دادند به شرکتهای بیمه اتکایی ملی مثلا یعنی شرکت ملی تاسیس کردند و اتکایی را او انجام میدهد دیگر هم نهاد ناظر و هم اتکایی نیست، منتها اقتصاد ما و صنعت بیمه ما شرایطی دارد خیلی از کارشناسان معتقدند که ما فعلا آن کار را بکنیم ممکن است صنعت بیمه دچار چالش شود ما باید تدریجی این کار را بکنیم همین طور که از ۵۰ و ۲۵ رسیدیم به ۵ و ۱۰ تدریجا باید باز برویم جلو، ما مثلا الان برنامهای را دنبال میکنیم که ۵ و ۱۰ یکسان نباشد ممکن است بیمه شخص ثالث ما مثلا بگوییم بیمه اتکایی اجباری نمیخواهد، چون بیمههای خرد است ولی در هواپیما میخواهد در کشتی میخواهد در آتش سوزی میخواهد در زلزله میخواهد این برنامه را هم داریم دنبال میکنیم تا تمرکزمان را روی نظارت بگذاریم نظارت هم دو تا رکن در دنیای امروز دنبال میکنند که هر دو تا را ما درست انجام بدهیم این ۵ محوری که در شعارهای وزیر محترم اقتصاد هم بود میتواند در صنعت بیمه، تا حد زیادی محقق شود.
سوال: و این دو محور اصلی در حوزه نظارت؟
خسروشاهی: یک محور این است که بیمه مثل یک محصول مثلا یک لیوان نیست که شما الان هزینه اش را پرداخت میکنی لیوان را بگیری و بروی، شما وقتی حق بیمه میدهی خسارت ممکن است یک هفته دیگر اتفاق بیفتد یک ماه دیگر اتفاق بیفتد شش ماه دیگر اتفاق بیفتد یا اتفاق نیفتد ولی شما حق بیمه را اول کار به شرکت بیمه میدهید این شرکت بیمه این حق بیمه را چه کار می کند؟ باید سرمایه گذاری کند، اگر روی این کار نظارت نشود ممکن است شرکت بیمه اگر آن شش ماه یا یکسال رسید نتواند خسارت دهد، میگویند کنترل این منابعی که تحت عنوان حق بیمه میگیرد، تا میرسیم به بیمه نامه تمام میشود اصطلاحا ما به آن توانگری میگوییم، یعنی شما این حق بیمه باید درست محاسبه بشود، یعنی آن ریسکی که پوشش دادید حق بیمه باید متناسب با آن باشد یک کاغذی دست مردم ندهیم که هیچ پشتوانهای نداشته باشد یکی از پشتوانه هایش نظارت است این را باید سرمایه گذاری کند، باید دقت کنیم سرمایه گذاری نقدشوندگی باشد در سرمایه گذاری پول نسوزد، اینها همه یک بحثهای توانگری، آن وقت در دلش سرمایه گذاری ما هست، چون این را میآورد تجهیز منابع میکند سرمایه گذاری میکند در اقتصاد، سپرده میگذارد، اوراق میخرد، سهام میخرد، ممکن است در پروژهها سرمایه گذاری کند.
سوال: و این جا تکلیف و برنامه مشخص دارد؟
خسروشاهی: بله. آیین نامه دارد، چطور این منابع را توزیع کنند که یک دفعه نروند یک جای مشخصی سرمایه گذاری کنند یک دفعه پول از بین بروند این مدیریت ریسک خاص خودش را دارد.
سوال: و شما روی شرکتهای بیمه در این حوزه نظارت میکنید.
خسروشاهی: دقیقا بله، محور دوم در کنار توانگری که پیچیدگیهای خودش را دارد، بحث این است که این شرکت بیمه با مردمی که حق بیمه نامه خریدند در بازار میگویند چطور رفتار میکند؟ یعنی خسارت شان را درست حساب میکند، به موقع میدهد، کافی میدهد این را هم یک نهاد ناظر نظارت میکند که شرکت بیمه و خسارت پرداخت میکند این را درست انجام بدهد یعنی آن چیزی که در بیمه نامه قرارداد بسته شده، چون بیمه نامهها معمولا پیچیده است مردم عادی خیلی ممکن است از آن سر در نیاورند در نتیجه یک نهاد تخصصی به نام نهاد ناظر میگذارند که مراقب باشد که شرکتهای بیمه حقوق مردم را مطابق بیمه نامه رعایت کنند و کمتر ...
سوال: بر اساس آن آیین نامهها و اصول راهبری اش میکنند.
خسروشاهی: بله. آیین نامههایی داریم که درست محاسبه بشود، بخصوص بیمه نامه آن چیزی که قرارداد بسته شده عینا اجرا شود، چون موارد زیادی دارد که برای مردم عادی خیلی شاید قابل تعبیر و تفسیر نباشد و آن بیمه گر بتواند به راحتی با تفسیر خودش خسارت کم بدهد اصلا، دیر بدهد.
سوال: الان که این سه تا محور را فرمودید، چون قبل از برنامه مطالعه میکردم برنامهها، اظهارات حضرتعالی و اقداماتی که انجام دادید دیدم دقیقا متناسب با همان اخباری است که ما از شما دریافت کردیم. البته حوزه نظارت تان یک مقدار گویا برخی از شرکتهای بیمه را ناراحت کرده، گلایههایی دارند که، چون گویا شما در این نظارت تان دارید امتیازهایی را میدهید به مدیران شرکتها و اینها دغدغههایی دارند گلههایی دارند که این بحث نظارت بیمه مرکزی باعث آسیب به ما شد و از این جور مسائل، داستان چیست؟
خسروشاهی: من وقتی که کارم را شروع کردم یک برنامه روشنی را ارائه دادم که گفتم هدف ما در بیمه مرکزی این است که رضایت مردم به صنعت بیمه و بیمه مرکزی افزایش پیدا کند ما همین را دنبال میکنیم هر کاری که میکنیم باید این را محقق کنیم. چیزی هم که این موضوع را محقق میکند همان دو تا کاری است که عرض کردم توانگری را کنترل کنیم یعنی به مفهوم خیلی عامیانه این است که یک کاری کنیم این شرکت وقتی که خسارت اتفاق افتاد پول پرداخت آن را داشته باشد.
سوال: مثل کفایت سرمایه بانکها
خسروشاهی: بله، نگوید که من پول ندارم و نقدینگیام کم است، یک جوری این را مدیریت کنیم که این توان ایفای تعهدات را سر موقع داشته باشد، نکته دوم این است که داشته باشد خیلی خوب بالاخره سود است و بنگاه است و اینها، میگوید هر قدر این پول در حسابم باشد و سود ببرم بهتر از این است بدهم به کسی که خسارت دیده، این را هم ما کنترل کنیم که علیرغم منافع خودش خسارت مردم را بدهد.
سوال: این به نفع شان است، چون اعتماد مردم را تقویت میکند؟
خسروشاهی: بله. به نفع شان است ولی ممکن است بنگاه به کوتاه مدت نگاه کند ما، چون این هدف را دنبال میکنیم طبیعتا در یک صنعت بیمه که با ۴۱ تا ۴۲ شرکت کار میکند ۲۵ هزار نفر نیرو در آن زحمت میکشند ۲۵۰ هزار نفر در شبکه فروش آن کار میکنند ممکن است ۵ نفر هم باشد که آن اصولی که ما گفتیم را رعایت نکند ما برای کسانی که این اصول را رعایت نمیکنند میگوییم ما با کسی بلافاصله برخورد نمیکنیم یک ساز و کاری گذاشتیم در بیمه مرکزی میگوییم که آیین نامه هم به ما اجازه داده میگوید هر کسی این مقررات را رعایت نکرد شما میتوانید به ایشان تذکر بدهید اخطار بدهید اگر رعایت نکرد سلب صلاحیتش کنید او آن مسئولیت را ترک کند طبق این اختیار ما میگوییم ما همین طور کیفی به کسی نمیآییم تذکر و اخطار بدهیم مرحله به مرحله میگوییم اولین بار که یک تخلفی کرده یک کمیتهای از افراد مختلف هستند و دو نفر از بیرون از سندیکای بیمه گران در آن عضو هستند پرونده اش را بررسی میکنند اگر موافقت کردند یک تذکری به او میدهد تذکر میتواند منفی دو باشد منفی ۵ باشد یک نمره هم دارد همین طور این ادامه پیدا کند تخلف اصلاح نکند، نمرات دیگری هم به او میدهند تذکر، اخطار بالاتر میرود اخطار نوع دوم، اگر این نمره منفی به سطح بالای منفی ۳۰ رسید دیگر بحث سلب صلاحیت این فرد مورد بررسی قرار میگیرد در هیئت عامل بیمه مرکزی اگر آنجا موافقت کردند طبق آیین نامههایی که آنجا مصوب ما نیست یک شورای عالی بیمه داریم آنجا مقررات را مصوب میکنند اگر نمره منفی او بالا شد آن مسئولیت را باید ترک کند کاری که ما کردیم در یک سال اخیر که فرمودید بعضا گلههایی مطرح شده این است که حدود ۶ نفر از مدیران کلیدی که ما داریم از بین شاید ۵۰۰ نفر، آنها به مرحله عدم تایید صلاحیت رسیدند بخاطر اصرار بر بعضی تخلفاتی که وجود داشته.
سوال: یعنی با این قانون و آیین نامه را میدانستند و تذکر گرفتند باز اصرار داشتند بر تخلف؟
خسروشاهی: یک و نیم سال ما فرآیند را طی کردیم طرف یک مورد بوده جلسات مختلف آمده اصلاح نشده، دوباره جلسه بعدی.
سوال: بیشتر چه تخلفاتی داشتند؟
خسروشاهی: عمدهترین تخلفاتی که ما بر اساس همان هدفی که رضایت مردم و پرداخت خسارت بوده عمدهترین تخلفی که بوده عدم پرداخت خسارت به مردم بوده دلیل این تذکرات ما.
سوال: عدم پرداخت یا پرداخت مناسب؟
خسروشاهی: دیر دادن بیشتر کافی ندادن، ولی عمدتا دیر دادن است، افراد زیادی ما در شهرستانها میرویم بازدید شکایت میکنند این خسارت من مانده، مراکز درمانی شکایت میکنند خیلی زیاد گسترده، شکایتهای زیادی وقتی وجود دارد یعنی این هدف ما که گفتیم خسارت توانگری، اینها را رعایت نمیکنند یا باید اصلاح کند وضعیت خودش را، یا باید کسان دیگری بیایند اصلاح کنند ما به عنوان نهاد ناظر نمیتوانیم کار دیگری نمیتوانیم بکنیم یا باید اصلاح شود آن سیستم، چون هدف ما تحقق آن منافع بیمه گزار است بر اساس قرارداد، وقتی من رفتم قول دادم که شما یک اتفاقی برایتان افتاد این حق بیمه را بده من خسارت تو را میدهم و الان نمیدهم در واقع نقض تعهد است یک بار دو بار سه بار اگر حل نشد ما چارهای نداریم جز این که برسیم به این نقطه اخطار نهایی.
سوال: الان ۶ تا مدیر داریم که به مرحله سلب صلاحیت رسیدند؟
خسروشاهی: بله. ۶ نفر این اتفاق برایشان در یک سال گذشته افتاده.
سوال: و اتفاق افتاده و سلب صلاحیت شدند؟
خسروشاهی: بله
سوال: این درست است خبر تلخی است، اما برای صنعت بیمه خبر مثبتی است، چون هم توجه و اعتماد مردم را بیشتر میکند به صنعت بیمه و هم شرایط را در نهایت در بلند مدت به نفع این صنعت میکند؟
خسروشاهی: ما هم دوست نداریم این طور باشد ولی چارهای هم نیست عرض کردم ۴۲ تا شرکت، ۲۵ هزار نفر کارمند شرکت، ۲۵۰ هزار نفر شبکه فروش طبیعتا چیز غیرعادی هم نیست که این اتفاقات بیفتد.
سوال: از نگاه مردم هم که بسیار مثبت است، چون مردم میدانند که یک نظارت بدون تعارفی با مدیران وجود دارد.
خسروشاهی: یک مورد هم اضافه کنم فقط این نبوده، ما بعضی شرکتهای بیمه داریم که تاسیس میشوند، و فعالیت بیمهای نمیکنند، ما مثلا داشتیم تاسیس شده اساسنامه اش این بوده که بیمه گری کند، یکسری بحثهایی که مطرح شده در شورای عالی بیمه که ما میخواهیم نوآوری کنیم و این بحثها، مواردی بوده که ما دیدیم این اتفاق نیفتاده تعلیق شان کردیم و باز آمدند صحبت کردند مذاکره کردیم برنامه دادند، دوباره رفع تعلیق شدند و فعالیت کردند، تا یک نکته مهم این است که ما نشان بدهیم بیمه مرکزی که ما در حوزه نظارت جدی هستیم، هم در امور داخلی شان ...
سوال: بحث نظارت واقعا در این یک سال اخیر جدی شدن نظارت را میشود از واکنشها و اینها به دست آورد.
خسروشاهی: ما در امور داخلی شرکتهای بیمه دخالت نمیکنیم، شما خودتان داخل تان فعالیت تان را انجام بدهید آزاد هستید.
سوال: بر اساس قوانین و آیین نامهها فعالیت کنید.
خسروشاهی: ولی خسارت را باید بدهید.
سوال: در برنامه هفتم مثلا تکالیفی بود برای پوشش مسئولیت شرکتهای فناور و دانش بنیان، بحث بیمه کشاورزی فناورانه، مواردی از این دست بود که من بخاطر این که زمان را مدیریت کنیم در کل در حوزه برنامه هفتم و بحث بیمههای جدید در حوزه فناوری که یک مقداری ریسک بیشتری دارد و در همکاری با وزارت جهاد، معاونت علمی و اینها چه اقداماتی انجام شده، البته میدانیم که این اقدامات قبلا هم انجام میشده، اما دیگر در برنامه هفتم یک تکلیف است.
خسروشاهی: در مورد این مواردی که فرمودید همکاران ما جلسات متعددی با وزارتخانههای ذیربط دارند منتها اکثر این محصولاتی که در مقررات نوشته شده در قانون برنامه هفتم هم هست، اینها یا به طور مشخص همان محصول یا در قالب دیگری آن محصولات در بیمه ارائه می شود منتها مشکل این است که آنهایی که میخواهند این بیمه نامه را خریداری کنند، همچنین تقاضایی از شرکتهای بیمه ندارند، بیشتر مثلا همچنین محصولاتی را به عنوان یک محصول دولتی تصور میکنند که یک نهاد دولتی بیاید به ما یک پول ارزانی بدهد تا مشکل ما حل شود در حالی که شرکت بیمه یک بنگاه اقتصادی است اگر آن بیمه نامه به تعداد قابل توجهی خریداری نشود مجبور است حق بیمه بالای بگیرد.
سوال: من این طور بگویم که بهتر درک شود ما الان در بسیاری از کشورها دارند میروند روی محصولات جدید بیمهای حتی کار به جایی رسیده که دارند در حوزه رمزارزها هم دارند بیمه میکنند، سوال این است که چرا الان مثلا بیمه مرکزی ما و شرکتهای بیمهای که ذیل آنها فعالیت میکنند نرفتند سراغ این محصولات جدید بیمهای؟ آیا این در ارتباط با آن جامعه هدف هر کشور است؟
خسروشاهی: بیمه برای این که عرضه شود، باید توجیه اقتصادی داشته باشد یعنی آن محصول را به تعداد قابل توجیه اقتصادی حاضر باشند بخرند، شما فرض کنید آن رمز ارز را فرمودید در کشوری ممکن است معاملات رمز ارز آنقدر بالا است که اگر شرکت بیمه ورود کند به پوشش ریسک این، این توجیه داشته باشد مثلا فرض کنید که یک میلیارد دلار مثلا معادل آن رمز ارز مبادله میشود، یک درصد در آن ممکن است ریسکی باشد با یک حق بیمه یک درصدی آن میتواند پوشش دهد ولی یک جایی مثلا شما میآیید ده میلیون دلار رمز ارز معامله میشود اصلا آن توجیه اقتصادی ندارد شما بخواهید پوشش بدهید ممکن است کل آن ۱۰ میلیون دلار را باید حق بیمه بگیرید در نتیجه توجیه اقتصادی، چون پیدا نمیکند هیچ شرکت بیمهای حاضر نیست وارد این ریسک شود، از این طرف هم حق بیمه زیاد بگیرد هیچ کسی حاضر نیست آن را بخرد در نتیجه چنین محصولی فروخته نمیشود ولی از کنار ما نگاه کنیم فکر میکنیم شرکت بیمه این را عرضه نمی کند.
سوال: مثلا ما هنوز اینقدر پیشرفت نکردیم که برویم در این حوزههای بیمهای در صورتی که بازار آن در کشور ما وجود ندارد؟
خسروشاهی: یعنی عرضه ما در ایران به جرات میشود گفت که اکثر قریب به اتفاق محصولات بیمهای در دنیا عرضه میشود را میتوانیم ارائه دهیم، اگر نیست بخاطر این که تقاضا وجود ندارد حتی همین محصولاتی که در این برنامه گفته شده تقاضا وجود ندارد تقاضا هم وجود دارد با یک حق بیمه نازل میخواهند ولی در شرکت بیمه توجیه اقتصادی ندارد ولی در کشور ما همه سر و دست میشکنند شرکتهای بیمه برای فروش بیمه شخص ثالث، چون ۳۰ میلیون مشتری دارد.
سوال: یک نکتهای این جا هست الان مثلا شرکتهای بیمهای یا حتی یک نمایندگی بیمه را وقتی نگاه میکنیم وقتی پرتفویش را چک میکنید میبینید که یک عدم توازنی در آن وجود دارد، مثلا آمده کلا بیمه شخص ثالث فروخته بیمه مثلا بگوییم زندگی، کشاورزی، مسئولیت و اینها را نفروخته یا خیلی درصد کمی، الان بیمه مرکزی برای این که بتواند این پرتفو را یک توازن و تعادلی در آن ایجاد کند چه برنامهای دارد و چه اقدامی انجام داده است؟
خسروشاهی: این کار وظیفه شرکت بیمه ای است مگر این که ما ببینیم این عدم توازن روی توانگری اش تاثیر منفی میگذارد ما ولی این تمرکز در یک رشته فی نفسه روی توانگری تاثیر منفی نمیگذارد مگر این که یک شرکت بیمه در رشتهای تمرکز کند که زیان ده است، بعد میگوییم آن زیان میکند شما بقیه اش را از کجا میآورید؟ منتها یک نکته دیگرهم وجود دارد وقتی از کنار نگاه میکنیم شاید برداشت درستی نباشد شرکتهای بیمه در ایران آن رشتهای که میفرمایید بیشتر درمان است و ثالث، اینها را شرکتهای بیمه بعنوان ویترین به آن نگاه میکنند، میگوید من بیمه شخص ثالث میفروشم و در کنار آن رشتههای دیگر هم میفروشم.
سوال: پس سود آن در رشتههای دیگر است؟
خسروشاهی: از سود این در واقع آن زیان ثالث را جبران میکنند شما ملاحظه کنید الان در صنعت بیمه دعوا سر تخفیف دادن یا ندادن بیمه شخص ثالث است.؛ میگوییم زیانده است، ولی خیلیها تخفیف میدهند و خیلیها مخالف هستند، میگویند چرا تخفیف میدهید؟ بعد یکی دیگر تخفیف میدهد، چرا؟ چون فقط نگاه سود ندارد به آن، میگوید من آن را میفروشم، یک جا نقدینگی برای خود تأمین میکنم، از طرف دیگر رشتههای دیگر هم میتوانند در کنار آن....
سؤال: مدیریت بازار میکند، سبک مدیریتی آن است تا این که مثل قدیم که میگفتند میروی فروشگاه این را هم در کنارش بخر؟
خسروشاهی: دقیقاً سیاستهای تجاری است. ولی ما این را کنترل میکنیم اگر باعث شود توانگریاش سقوط کند، وارد میشویم و این را کنترل میکنیم که برگردد به حالت خودش.
سؤال: از چه ابزارهایی استفاده میکنید برای این که آن را برگردانید، محرک و مشوقی دارید، بحث مالیاتی دارید؟
خسروشاهی: ابزار ما؛ بحث همان اخطارها و تذکرهاست، فعلاً. منتها بخش نظارتی آن را یک توضیح بدهم؛ ما یک روش جدیدی داریم شروع میکنیم برای نظارت که کمک میکند خیلی زودتر از آن چیزی که اتفاقی ممکن است شش ماه دیگر بیفتد، از الان متوجه شویم و جلوی آن را بگیریم.
سؤال: اتفاقاً این انتقادی به صنعت بیمه بود که نظارتش پسینی است، پیشینی نیست، این در همین راستاست؟
خسروشاهی: بله، یک سیستمی وجود دارد به نام سیستم پیشهشدار که در دنیا هم هست، ما ۲۲ شاخص پیش هشدار تعریف کردیم و برای هر کدام دامنهای تعریف کردیم؛ نرمال، پیشهشدار، هشدار، بحرانی؛ این شاخصها را فعلاً سه ماه، سه ماه برای شرکتهای بیمه محاسبه میکنیم، هر شرکتی ممکن است در دو، سه یا چهار شاخص ببینیم که از آن نرمال خارج شده، آن وقت است که کارشناسان ما میروند سراغ این شرکت که چرا این از آن دامنه نرمال خارج شده، ممکن است این خروج از آن دامنه نرمال، تصادفی و گذرا باشد یا این که یک بحث جدی باشد، اگر بحث جدی بود طبیعتاً با شرکت بیمه وارد تعامل میشویم، هم خود شرکت بیمه و هم ما که بتوانیم برگردانیم به حالت آن وضعیت نرمال، آن وقت شش ماه دیگر آن اتفاق نمیافتد که ببینیم نمیتواند خسارت بدهد و اخطار بدهیم.
سؤال: در واقع پیشگیری بهتر از درمان است؟
خسروشاهی: بله.
سؤال: لابهلای صحبتها راجع به فناوری گفتید، اما این که خود صنعت بیمه خود را ببریم استفاده کنیم از فناوریهای جدید مثل هوش مصنوعی و غیره، اول این که بگویید زیرساخت آن در کشور ما فراهم است یا خیر و این که چه اقداماتی انجام شده است؟
خسروشاهی: در حوزه فناوریهای اطلاعاتی بگوییم که این روزها و سالهای اخیر بحث هوش مصنوعی خیلی برجسته شده، اینها سرمایه گذاری نیاز دارد، صنعت بیمه هم کسی که سرمایهگذاری میکند، شرکتهای بیمه هستند. شرکتهای بیمه برای این که سرمایهگذاری کنند، منابع میخواهند. منابع چه میآورد؟ سهامدار شرکتهای بیمه، سهامداران نگاه میکنند که این تکنولوژی قبلی ما از رده خارج شده و ما بیاییم جای آن یک تکنولوژی دیگر بیاوریم، برای ما میصرفد یا نه؟ اصل ماجرا اینجاست. این که هوش مصنوعی خوب است، تکنولوژی و فناوریها خوب است؛ کسی مخالفتی با آن ندارد، دعوا سر همین است که منابع آن را چه کسی میآورد؟ بعضی صنعت بیمه را با صنایع دیگر مقایسه میکنند و میگویند بیمه در این حوزه عقب افتاده است. این از جهاتی درست است، منتها دو تا سه نکته وجود دارد؛ تحلیلگران به این توجه نمیکنند، یکی این که فرایندهای صنعت بیمه بسیار پیچیده است. شما در صنعت بانکداری، کاری که میکنید نقل و انتقال پول است، کار دیگری به آن شکل وجود ندارد که با مردم در ارتباط باشید، در حالی که صنعت بیمه اصلاً این طور نیست، فرایندهای آن بسیار پیچیده است. خیلی حالتهای خاصی وجود دارد، شما آن را استاندارد کنید بیاورید در سیستمهای فناوری اطلاعات؛ پیچیدگی و سختی دارد، در نتیجه این یک بعد آن است و منابع زیادی میخواهد. نکته دیگر؛ خود آن منابع است. سیستمهای دیگر در اقتصاد از منابع عمومی به طور مستقیم و غیرمستقیم استفاده میکنند، ولی صنعت بیمه از همان روزی که تأسیس شده؛ حدود ۹۰ سال پیش، جز همان سرمایهای که دولت به بیمه ایران داده و سرمایهای که بیمه مرکزی داده، هیچ پول و یک ریال هم به صنعت بیمه تا به حال نداده است؛ نه مستقیم، نه غیرمستقیم. صنعت بیمه هر چه دارد، خودش درآورده است، در کوچهپسکوچههای این کشور نمایندههایی که مغازه کوچک ۱۰ تا ۲۰ متری دارند؛ ۲۵۰ هزار نفر و در سطح کشور پخش هستند؛ ریال به ریال تلاش کردند این منابع را جمع کردند. در نتیجه خرج کردن این منابع؛ توجیه اقتصادی برای آن خیلی مهم است، کسان و سهامدارانی که صاحب این پولها هستند، خیلی حساب و کتاب میکنند، برخلاف خیلی از بخشهای دیگر. چون منابع عمومی بوده به نوعی، خیلی توجه نمیکنند؛ این پول را مثلاً ما میبریم اینجا خرج کنیم بهتر است، آنجا خرج کنیم بهتر است. در نتیجه توسعه فناوری اطلاعات در صنعت بیمه؛ یک محدودیتهای این چنینی دارد منتها علیرغم این، ما از ۱۳۹۰ به بعد پیشرفتهای خیلی قابل توجهی در حوزه فناوری اطلاعات در صنعت بیمه داشتیم، یعنی یک سامانه سنهاب شکل گرفته در بیمه مرکزی که امروز ما خودمان اتکایی که داریم، تمام فعالیتهای آن در بستر این سیستمهای نرمافزاری انجام میگیرد. مثلاً کلی از اطلاعات، فرض کنید همین بیمه شخص ثالث لحظه به لحظه به ما گزارش میشود، همه اطلاعات میآید آنجا جمع میشود و به کلی از دستگاههای کشور خدمات میدهد و این توسعه خیلی زیادی یافته است، منتها ما را مقایسه میکنند با بخشهای دیگر که خیلی مثلاً راحتتر است و پیشرفتهتر به نظر میرسد، ولی این بخش؛ پیچیدگی فرایندی دارد و به این راحتی قابل انجام نیست، در دنیا هم بررسی کنید این اتفاق نیفتاده و شبکههای فروش به نوعی متعارف، همچنان در حال کار هستند.
سؤال: برویم سراغ ضریب نفوذ بیمه؛ همیشه در همه برنامههایی که محوریت آن بیمه بوده یا خود شما بودید، یکی از محورهای بحث ما؛ همین ضریب نفوذ بیمه بوده، یک جایی شما فرمودید این قدر که پیاز داغ آن را زیاد میکنید، ما شرایطمان در ضریب نفوذ بیمه در مقایسه با کشورهای دیگر بد نیست، اما وقتی اعداد را میبینیم؛ دو و نیم، سه، در کشورهای دیگر حداقل پنج تا هفت میبینیم، قاعدتاً در برخورد و نگاه اول میگوییم نه ما عقب هستیم، اما شما اعتقاد دارید نه این قدر هم در این ضریب نفوذ بیمه، وضعمان بد نیست، چرا؟
خسروشاهی: کارشناسان یا سیاست گذارانی که میفرمایند ضریب نفوذ بیمه در این جا کم است، با متوسط جهانی مقایسه میکنند و میگویند کم است و درست است. متوسط جهانی ضریب نفوذ بیمه؛ هفت درصد است. ۴۰۳ مثلاً شده دو و سه درصد، یک و نیم تا دو و خردهای در نوسان بوده، همه نگاه میکنند به آن هفت و دو، هفت و یک و این عددها متغیر است، میگویند ما عقب هستیم و درست هم هست، منتها نکته این است که از کل حق بیمه تولیدی دنیا که حدود هفت هزار میلیارد دلار بوده، ۹۱ درصد مال ۱۵ کشور است، ۱۴ کشور پیشرفته مثلاً آمریکا، انگلستان، اروپای غربی قدیم و چین؛ ۹۱ درصد مال این ۱۵ کشور است، هشت درصد حق بیمه تولیدی دنیا مال بقیه دنیاست، در آن هشت درصد فکر میکنید ضریب نفوذ چقدر است؟ همین دو است.
سؤال: یعنی ما در مقایسه با کشورهای شبیه خودمان، شرایط خوبی داریم؟
خسروشاهی: من دقیقاً به این دلیل میگویم ضریب نفوذ بیمه ما خیلی هم پایین نیست، چون مقایسه میکنم با کشورهای شبیه به خودمان. کشورهای شبیه به خودمان مثلاً خاورمیانه ضریب نفوذش چند است؟ یک و نیم، ترکیه چند است؟ یک و هفت است. اینها را وقتی میگذاریم کنار عددهای خودمان؛ نکته کلیدی این است و مطالعات مختلف دنیا نشان میدهد ضریب نفوذ بیمه رابطه مستقیمی با درآمد سرانه کشورها دارد. وقتی ما کشورهایی که درآمد سرانه آنها مثل ماست جلوی خود میگذاریم و به ضریب نفوذ بیمه آنها نگاه میکنیم، میبینیم رتبه ما اتفاقاً در آنها بالاست، بر این اساس عرض میکنم.
سؤال: یعنی ما باید این طور ترجمه کنیم که فرهنگ بیمهای ما نسبت به آنها یک مقداری ارتقای بیشتری پیدا کرده است؟
خسروشاهی: اتفاقاً در مورد فرهنگ بیمه هم که به نوعی به این ارتباط دارد، یک نکته جالبی وجود دارد؛ ما آذر سال قبل یک نظرسنجی سراسری انجام دادیم، یک گروه مستقل، ما خودمان نه، نظرسنجی انجام دادند و گفتند نگاه مردم به بیمه چطور است؟ یکی از تحلیلهایی که محققین از آن استخراج کردند، به ما گفتند بیمه نخریدن مردم به علت بی اطلاعی آنها نیست، به خاطر مسائل اقتصادی است.
سؤال: منظورشان این است؛ میگویند اگر کشور ما مثلاً بحث ضریب نفوذ بیمه پایین است، این به درآمد سرانه مردم برمیگردد که اگر طرف مثلاً در ماه یک میزان حقوقی میگیرد، در سال درآمدی دارد؛ اول اولویتهای خود را سعی میکند تأمین کند و اگر جا داشت میرود سراغ این، و هر چه درآمد بالاتر برود؛ یعنی وضعیت اقتصادی بهتر شود، طبیعتاً ضریب نفوذ بیمه هم...، یعنی به گونهای صنعت بیمه ما وابسته است به این وضعیت اقتصادی و درآمد سرانه؟
خسروشاهی: علیرغم این موضوع، ما کاری انجام میدهیم که میتواند خیلی روی این موضوع تأثیر مثبت بگذارد و آن هم این است که یک برنامههای تصویری تولید کنیم و منتشر کنیم؛ کوتاه، در شبکههای خود یا از طریق صداوسیما که مردم را به حقوق خود در حوزه بیمه آشنا کند، خیلی ساده؛ یعنی بدانند این که میرود یک شرکتی و میخواهد بیمه بخرد، یا مراجعه میکند یک خسارتی را دریافت کند؛ حق و حقوقش چیست؟ همیشه لازم نباشد دولتی باشد و بگوید حق شما را از این گرفتم، خودش آشنا باشد و بگوید من حقم چیست.
سؤال: کار نظارت شما را هم راحت میکند؟
خسروشاهی: بله، این برنامهها را تولید کنیم، از این سمت هم برای شرکت، کارگزار و نماینده بیمه برنامههایی تولید کنیم که بدانند وقتی یک نمایندگی و شرکت بیمه میزند چه ملاحظاتی را در نظر بگیرد، همین طور نباشد بدون هیچ برنامهریزی بیاید شرکت بزند، بعد از دو سال بگویید چرا این کار را کردم؟ یا این که بلد نباشد کارهای آن را انجام دهد. یک برنامه هم این گونه تولید میکنیم؛ مثلاً آموزش آن را در اختیار جامعه قرار بدهیم وقتی کسی شرکت و نمایندگی میزند؛ با چشم باز.
سؤال: یعنی میروید به سمت ارتقای سواد بیمه؟
خسروشاهی: بله، آن میتواند کمک کند به این موضوع که به نوعی فرهنگ بیمه بهبود پیدا کند و مردم علاقهمندی بیشتری به بیمه نشان دهند که بتواند کمک کند به توسعه فرهنگ بیمه.
سؤال: در بحث محصولهای بیمهای بعضاً میگویند که محصولات صنعت بیمه ما متناسب با نیاز بازار بعضاً نیست. مثلاً در صنایع کوچک، SMEها و برخی از صنایع که هستند یا برخی صنایع که اصلاً مبتنی بر فناوری ایجاد شدند، چون ما با توجه به رشد فناوری خیلی مشاغل جدید میآید که ما نداریم بیمههایی که مورد نیاز آنهاست، درست است؟
خسروشاهی: برمیگردم همان سؤالی که قبلاً عرض کردم.
سؤال: صرف اقتصادی آن؟
خسروشاهی: متغیر اصلی؛ آن هست، من نفی نمیکنم، ممکن است ریسکهایی باشد که صنعت بیمه ما غفلت میکند و آنها را پوشش نمیدهد، به طور کلی نمیشود صد درصد نفی کرد، ولی جریان اصلی موضوع؛ همان توجیه اقتصادی است.
سؤال: یک زمانی مثلاً گوشی موبایل بوده پنج میلیون تومان، الان شده صد میلیون تومان، قاعدتاً یک سرمایهای که فرد نیاز دارد که آن را بیمه کند، خیالش راحت باشد، البته ورود کردند در بحث بیمه آن، ولی در SMEها؛ صنایع کوچک، نگاهشان این است که ما برخی از صنایع را داریم، این هم فکر میکنم نیاز به پایش بیمهای دارد.
خسروشاهی: باید تحقیق انجام دهیم، ولی تحلیل و دلیل این که این را میگویم این است که در صنعت بیمه شاهد هستیم که تمام تلاششان را میکنند که پورتفو جذب کنند، طبیعتاً یک جای خوبی باشد که پرتفوی خوبی بدهد، صد درصد سراغ آن میروند، اگر نیست؛ توجیه اقتصادی، مسأله است، ولی ممکن است شرکت بیمه هم اشتباه کند، یک جایی توجیه اقتصادی داریم، براوردش اشتباه است.
سؤال: میان این ۴۰ و خردهای شرکت، موضوع اصلی؛ بحث رقابت است، همه سعی میکنند پرتفوها را در رقابت باهم کسب کنند.
خسروشاهی: بله، بعضی از شرکتهای بیمهای الان متقاضی تأسیس هستند، میخواهند تمام دیجیتال کار کنند، ممکن است این یک نقطه عطفی در صنعت بیمه ما باشد ولی قبلاً هم این تقاضا بوده ولی در عمل دیدیم آن چیزی که میگفتند اتفاق نیفتاده است. ولی بعضی متقاضی هستند، یک قولهایی هم میدهند و میگویند ما اگر بیاییم این کار را میکنیم.
سؤال: در ۱۲ ماه اخیر گزارشهای مستند شاخصمحور؛ که به KPI معروف است، برای کاهش زمان پرداخت خسارت به آن بیمهگزار و افزایش رضایت مشتری، شاخص شما چیست و بر اساس آن شاخصی که تعریف کردید، الان شرایط به چه صورتی است؟
خسروشاهی: شاخص ما؛ شکایت است، منتها به آن شکل کارایی ندارد، ممکن است یک کار کمکی باشد، ما کاری که میخواهیم انجام دهیم، سامانه میخواهد البته، ما یک طرحی را آماده میکنیم؛ فردی که خسارت برای او اتفاق افتاد و آن را گزارش میکند، بدانیم که امروز فلان ساعت، فلان کس یا شرکتی، بابت فلان موضوع ثبت خسارت کرده است و بعد مونیتور کنیم که کی خسارت خود را دریافت کرده است؟ این دو نکته را اگر بتوانیم در سامانههای خودمان شناسایی کنیم و روی آن کار کنیم، این خسارت مثلاً چرا سه یا شش ماه طول کشیده است؟
سؤال: یعنی به جای این که مردم پیگیری کنند، از بالا نظارت بیمه مرکزی پیگیری میکند؟
خسروشاهی: ما دیتای این را بگیریم و با همان ابزارهای هوش مصنوعی که خیلی اینها را راحت کرده، تجزیه و تحلیل کنیم، همین کار را دنبال میکنیم که چنین کاری کنیم، دیتا را از اول تا آخر آن نقطه بگیریم.
سؤال: باز هم به آن نظارت پیشینی برمیگردد؟
خسروشاهی: بله، در پردازشی که میکنیم، نقاط ضعف درمیآید، دلیل این که در این شرکت چرا این اتفاق و در آن شرکت چرا آن اتفاق افتاده، آن وقت ورود میکنیم، اصلاح فرایند توسط خود شرکت انجام میگیرد، ما فقط متوجه میشویم که چرا این شش ماه طول کشیده است؟
سؤال: میتوانید بگویید الان مثلاً میزان شکایتها و بحث رضایتمندی در شش ماهه اول ۱۴۰۴ به نسبت شش ماهه اول ۱۴۰۳ چه شرایطی دارد؟ شکایتها بیشتر شده یا کمتر شده؟
خسروشاهی: شکایت که بیشتر شده به این دلیل که ما مثلاً قبلاً شکایتها را منتشر نمیکردیم، ولی من از روزی که آمدم گفتم ما فقط تعداد شکایتها از شرکتهای بیمه را باید منتشر کنیم، ما قضاوت نمیکنیم، فقط بگوییم از هر شرکت چقدر شکایت شده است.
سؤال: حالا معلوم نیست چند درصد این شکایتها وارد بوده یا نبوده؟
خسروشاهی: چون آنها معلوم است، صد شکایت آمده، چقدر وارد بوده، چقدر نبوده؛ اینها هست. یکی از کارهایی که ما کردیم انتشار این آمار است، این باعث شده خیلیها متوجه شدند پس جایی هست شکایت کنیم و زیاد شدن تعداد شکایت؛ بخشی به خاطر اطلاع پیدا کردن است. جالب است در آن نظرسنجی که عرض کردم سالهای قبل انجام دادیمغ ۵۰ درصد پاسخگویان گفته بودند اصلاً بیمه مرکزی را نمیدانیم کجاست، در حالی که اینجا باید شکایت کند. مثلاً از دو نفر؛ یکی نمیدانست و بیمه مرکزی را نمیشناخت، خودش یک علامت جالبی بود که به ما سیگنال میدهد برنامهریزی کنیم بیمه مرکزی را بشناسند. یکی از چیزها همین بود که اتفاقاً صداوسیما خیلی در این اطلاع پیدا کردن مردم کمک کرد که یک مرجعی برای بررسی شکایت آنها هست.
سؤال: اطلاع رسانی مثل زبان انگلیسی که میگویند وقتی میخوانی، کار نکنی، فرّار است، در سطح جامعه هم همین است، ما الان بزرگترین شرکتهای مطرح دنیا در مواد غذایی که نمیخواهیم اسم ببریم، میبینیم هنوز با این که تمام دنیا میشناسند، باز تبلیغ و اطلاع رسانی میکند. هیچ وقت نباید متوقف شود؟
خسروشاهی: متوقف نشده، علیرغم این که آن اول بعضی شرکتهای بیمه گلهمند بودند از ما که این را شما منتشر میکنید، مردم نمیتوانند این را درست تحلیل کنند، ممکن است به ما بیاعتماد شوند. من خدمت دوستان عرض کردم که ممکن است ۱۰ واحد هزینه داشته باشد، ولی فایده آن؛ ۵۰ است، به خاطر ۱۰ واحد هزینه، ما ۵۰ واحد فایده را بگذارید از دست ندهیم.
سؤال: افزایش شکایتها در شش ماهه اول ۱۴۰۴ نسبت به شش ماهه اول ۱۴۰۳؛ در حوزه رضایتمندی وضعمان چطور است؟
خسروشاهی: ارزیابی با نظرسنجیها باید انجام بگیرد. ما یک بار در آبان سال قبل نظرسنجی کردیم، یکی دیگر هم در حال انجام است، منتظر نتایج آن هستیم.
سؤال: نظرسنجی آبان چه میگوید؟
خسروشاهی: اگر خیلی ساده بگویم؛ خیلی سؤالات بوده؛ از ۲۰ به بیمهها نمره دادند؛ ۱۴ و نیم دادند، من خود به عنوان کسی که در بیمه سالهاست کار میکنم، خودم انتظار چنین نمرهای را نداشتم، محققین مربوطه که این کار را انجام دادند گفتند ما تعجب نمیکنیم، گفتم چطور؟ اتفاقاً میگویند در صنعت بیمه بازرگانی نسبت به بقیه بخشها مردم راضیتر هستند، بالأخره یک پولی میدهد، خسارتی کم یا زیاد میگیرد و میرود.
سؤال: البته یک مقدار هم فرهنگ ما در حوزه بیمه بیشتر شده است؟
خسروشاهی: خواستم بگویم یک تصویری از رضایت اگر بخواهیم بدهیم؛ چیزی که مطالعاتی باشد، حدس و گمان شخصی نباشد، نداریم.
سؤال: اگر بخواهیم عامیانه و راحت صحبت کنیم؛ یک رضایت نسبی و معمولی است؛ درست است؟ یعنی به آن مرحله خوب و عالی نرسیدیم؟
خسروشاهی: نه، صد درصد. ما که با مردم در ارتباط هستیم، رضایت آن طور که باید و شاید نیست.
سؤال: بحث خودروهای متعارف و غیرمتعارف، نحوه پرداخت خسارت آن این مدت خیلی رسانهای شد، یک محصول جدیدی هم از بیمه مرکزی آمد این قضیه را حل کند، اصلاً خودروی متعارف و غیرمتعارف چیست و دقیقاً چه اقدامی میکنید؟
خسروشاهی: قبل از سال ۹۵ هر کسی به یک خودرویی در تصادفات رانندگی آسیب میزد، هر وقت خسارت وارد میشد باید پرداخت میکرد، مثلاً یک خودرویی فرض کنید ۵۰۰ میلیون تومان خسارت وارد میکرد باید میداد، اگر بیمه داشت؛ آن بخشی که بیمه پوشش داده بود، بیمه میداد، بخش دیگر را باید خودش از جیب خود میداد. در سال ۹۴ یا ۹۵ که قانون بیمه شخص ثالث در حال اصلاح بود، برخی از نمایندگان معتقد بودند که این باعث میشود که بخشی از طبقات جامعه که مثلاً به یک خودرویی که گرانقیمت است آسیب میزنند، مثلاً با یک موتورسیکلت میزند به خودروی دو میلیاردی در آن زمان، یا این به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد و دچار آسیب میشود و باید فکری برای این کنیم، فکری که انجام شد؛ این بود که آمدند گفتند خودروها را به دو نوع تفکیک میکنیم؛ خودروی متعارف و نامتعارف، بعد معیار خودروی نامتعارف هم این گذاشتند که هر خودرویی که قیمتش بالاتر از قیمت نصف دیه باشد، نامتعارف است، هر چیزی که زیر نصف دیه باشد....
سؤال: الان به ما عدد بدهید؟
خسروشاهی: الان مثلاً دیه در ماههای حرام دو و ۱۰۰ است؛ نصف آن میشود یک میلیارد و ۵۰ میلیون تومان.
سؤال: هر خودرویی که بالای یک و ۵۰ باشد، میشود نامتعارف؟
خسروشاهی: بله. بعد گفتند هر کسی که آسیب میزند به خودروی دیگر، حداکثر مسئولیت او، به اندازه نصف دیه است. مثلاً تا قبل از آن، حداکثر مسئولیت نداشتیم، هر وقت خسارت میزد باید میداد.
سؤال: اگر خودرویی ۱۰ میلیاردی سوار میشوی، کسی به شما زد، در حد خودروی متعارف به شما هزینه پرداخت میشود؟
خسروشاهی: طرفی که به شما زیان زده، حداکثر به اندازه نصف دیه به شما خسارت میدهد، بیمه هم طبیعتاً بر اساس این عمل میکند، منتها قانون مسئولیت مدنی که ما داریم، یک طور دیگری این مسأله را دیده است؛ چون قانون شخص ثالث بیشتر ناظر بر بیمه است، خیلی از مراجع قضایی بعد از آن قانون، بر اساس قانون مسئولیت مدنی رأی میدهند. یعنیچه؟ یعنی من که به یک خودروی نامتعارف آسیب زدهام، به نفع آن کسی که زیان دیده است رأی میدهند. میگویند بخشی که بیمه داده با آن قاعده حداکثر مسئولیت، جای خود، بقیه را باید خودت بدهی. ما برای این که این را پوشش دهیم؛ مردمی که مجبور میشوند بابت این احکام قضایی بروند پول دهند، گفتیم یک پوشش بیمهای تعریف کنیم، مردمی که مایل هستند این را بخرند، وقتی این اتفاق افتاد، از محل بیمه پرداخت شود، این باعث میشود خیلیها شکایت هم نکنند. این کاری بود که الان دنبال میکنیم که انجام بگیرد، با کارشناسان بحث میکنیم.
سؤال: فکر میکنید کی عملیاتی شود؟
خسروشاهی: این را اگر در نظر بگیریم، الان بدهند، ممکن است یک ماه دیگر این راه بیفتد، ولی کمی بررسی میخواهد؛ ابعاد حقوقی آن باشد؛ با همان قانون شخص ثالث مغایرتی نداشته باشد و فردا بقیه به خاطر آن درگیر نشوند.
سؤال: روی بیمه بدنه هم صحبت این بود که...؟
خسروشاهی: شرکتهای بیمه، همین موضوعی که گفتم؛ فرد دارای خودروی نامتعارف که میبیند از محل بیمه شخص ثالث خسارت او داده نشد، بیمه بدنه داشته باشد، میتواند از محل آن بگیرد، منتها مشکل این بود که بعضی از شرکتهای بیمه میآمدند بابت این تخفیف خود و فرانشیز کم میکردند، در حالی که مقصر نبود، ما الان پیگیری میکنیم که شرکتهای بیمه این کار را نکنند. در فاز اول؛ اختیاری است، برویم جلو، ببینیم به نوعی اجحاف میشود، هیچ کدام مسئول نیست، بعد ممکن است برویم سراغ این که اصلاً اجباری باشد، ولی شرکتهای بیمه با توجه به صنعت بیمه که میشناسیم با این همراهی خواهند کرد و این هم یک مساعدتی است برای کسانی که....
سؤال: بله، این هم یک خبر خوب دیگر امشب بود. روی بحث افت قیمت خودرو، پرداخت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو میتوانید بگویید الان شرایط چگونه است؟ چقدر مثلاً در همین حوزه خسارت پرداخت شده است؟
خسروشاهی: در افت قیمت خودرو، آمار چهار ماهه امسال را استخراج کردیم؛ حدود هزار میلیارد تومان؛ ۵۸ هزار و خردهای مورد داشتیم، هزار میلیارد تومان خسارت پرداخت شد.
سؤال: مهمترین اقدامی که در جنگ ۱۲ روزه انجام شد؟
خسروشاهی: ارزیابی خسارت تمام خودروهایی که چه بیمه داشتند، چه نداشتند توسط صنعت بیمه انجام شد که چهارهزار و ۲۱۹ ارزیابی خسارت کردیم که حدود ۸۸۰ میلیارد تومان هم خسارت آنها شد.
سؤال: در پیامکها گفته بودند کسانی که از فروشگاههای اینترنتی بیمه خرید میکنند، موقعی که به مشکل میخورند، آن پلتفرم میگوید که برو از شرکت بیمه، شرکت بیمه هم میگوید برو از پلتفرمی که بیمه خریدی؛ این هم یک مشکلی شده است؟
خسروشاهی: مواردی که موردی وجود دارد، ما جاهای مختلف هم گفتیم؛ سایت بیمه مرکزی را که بزنند، در صفحه ما زده شکایات، میزنند، اطلاعاتشان را میگیریم، بررسی میکنیم اگر حق با بیمهشده باشد، ما تذکر میدهیم، اگر هم تکرار شد هم لغو امتیاز میکنیم.