صنایع شیمیایی، معدنی و ماشین‌آلات ملزم به استفاده از شناسه کالا شدند
اقتصادگردان- سامانه جامع تجارت اعلام کرده که درج شناسه‌کالا جهت ثبت‌سفارش ردیف تعرفه‌های اعلام شده در این سامانه در حوزه صنایع «شیمیایی و پلیمری»، «معدنی» و «ماشین آلات و تجهیزات» الزامی شده است.
بر این اساس در حال حاضر امکان اخذ شناسه‌کالا برای کالاهای ذیل این تعرفه‌ها فراهم شده است.
در این اطلاعیه همچنین اشاره شده که کاربران برای مشاهده سرفصلهای کالایی مرتبط با هر تعرفه، لازم است به مسیر "عملیات شناسه کالا>ثبت کالای جدید> فرم انتخاب سرفصل" در سامانه جامع تجارت مراجعه کنند و اگر کالایی ذیل این تعرفه وجود دارد که امکان اخذ شناسه کالا برای آن فراهم نشده، باید از طریق گزینه "ثبت و پیگیری مشکل" در سامانه جامع تجارت، گروه شناسه کالا ، شاخه درخواست ایجاد سرفصل کالا با موضوع ایجاد سرفصل در تعرفه دارای الزام شناسه کالا را به واحد پشتیبانی سامانه ارسال کنند.
شناسه کالا چیست؟
آئین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (۱۳) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز اواخر شهریور ماه ۱۳۹۵ از سوی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری، برای اجرا ابلاغ شد. ماده ۲۰ این آئین‌نامه مسئولیت اجرای آن را به وزارت صنعت، معدن و تجارت محول کرده و طبق ماده ۱۲ آن وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) موظف است "امکان ثبت شناسه رهگیری و دریافت گواهی الکترونیکی را در سامانه جامع تجارت فراهم کند و یکتا بودن شناسه‌های رهگیری را در سطح تمامی کالاهای مشمول، تضمین کند".
بر این اساس شناسه کالا با کد رهگیری تفاوت‌هایی دارد که نشان می‌دهد کد رهگیری برای مقابله با قاچاق اهمیت بیشتری دارد. در اصل شناسه کالا برای یک قلم کالا صادر می‌شود. بعد از صدور شناسه برای یک کالا، تولید کننده و وارد کننده می‌تواند در سامانه شناسه کالا برای برند خود شناسه مختص بگیرد. در مواردی نیاز است برای کالاها شمارنده هم تعیین شود که همان کد رهگیری است. این کد برای اقلامی مثل دستمال کاغذی، شیرینی و شکلات که تعداد و انواع زیادی دارند استفاده نمی‌شود، اما رهگیری در این کالاها به روش دیگر استفاده می‌شود. بنابراین کد رهگیری بیشتر برای کالاهای بادوام و سرمایه‌ای مثل خودرو، قطعات یدکی و غیره که به لحاظ ایمنی اهمیت دارند، قیمت آنها بالا است و موضوع قاچاق هستند، استفاده شده است.
در مجموع طبق گفته تولیدکنندگان و مسئولان وزارت صمت راهکاری که می‌تواند تا حد زیادی جلوی قاچاق کالا را بگیرد اجرای طرح کد رهگیری و بعد از آن اجرای طرح‌های برخورد با قاچاق در سطح عرضه است. چرا که شناسه کالا یک شناسه کلی برای کالا است، اما کد رهگیری، بارکدی است که مشخص می‌کند کالا در کدام کارخانه، چه روز و ساعتی و چگونه تولید شده است. درباره کالاهای وارداتی نیز کد رهگیری مبدا آن را مشخص می‌کند و می‌تواند تا حد زیادی جلوی کالای قاچاق را بگیرد. در اصل شناسه کالا یک شناسه کلی برای کالا است و کد رهگیری، بارکدی است که مشخص می‌کند کالا در کدام کارخانه، چه روز و ساعتی و چگونه تولید شده است.
گفتنی است پیش از آیین‌نامه شناسه و رهگیری کالا، طرح شبنم و ایران کد در راستای تفکیک کالای قاچاق و غیر قاچاق مطرح شده بود که به دلیل گسترش کدهای جعلی در مرحله اجرا متوقف شد.
